42 633-54-61
Terminarz wizyt
W poprzednim artykule przedstawiliśmy już szereg, uważanych za zdrowe, zamienników cukru. Są one zarówno pochodzenia naturalnego, jak i powstałe w wyniku chemicznych syntez. Dzisiejszy artykuł to kontynuacja wpisu o dalsze zamienniki cukru i sformułowanie ostatecznych zaleceń dietetycznych.
Jest ona rośliną zawierającą w składzie glikozydy stewiolowe. Liście stewii dają słodki smak. Jest ona uprawiana od stuleci w Brazylii i Paragwaju. Tam rośnie właśnie stewia. W sklepach dostępne są świeże rośliny, których rozdrobnione liście można dodawać do potraw. Natomiast suszone liście oraz słodziki w formie tabletek, zawierające w składzie glikozydy stewiolowe można stosować do słodzenia. Jest ona zupełnie bezkaloryczna oraz 300 – 400 razy słodsza od cukru, dlatego należy uważać na ilość jej spożywania. Zaleca się ograniczenie spożycia do 4 mg glikozydów stewiowych, czyli cukru ze stewii na 1 kg masy ciała dziennie. Jej cechą negatywną jest specyficzny gorzki posmak. Plusem natomiast jest to, że zmniejsza ona apetyt na tłuste dania i słodycze.
Jeżeli chodzi o jej działania prozdrowotne to zapobiega ona rozwojowi próchnicy, chorobom dziąseł, wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Stewia jest rekomendowaną substancją słodzącą przez Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością i Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. W Unii Europejskiej wprowadzono ją do użycia dopiero w 2011 roku. Podobnie jak ksylitol jest wskazana dla diabetyków i osób chorych na fenyloketonurię. Ma też właściwości obniżające ciśnienie tętnicze krwi.
Należy zaznaczyć, że roślinę tę można samodzielnie uprawiać w warunkach domowych i począwszy od maja można sadzić ją w ogródkach i zbierać liście aż do późnej jesieni. Przez cały rok można również ją uprawiać w doniczkach. Uważa się, że jest to najzdrowsze i najbardziej polecane rozwiązanie.
Jest ona ziołem stosowanym w lecznictwie oraz kosmetologii. Jej korzeń ma słodki, charakterystyczny, lekko anyżowy smak. Jest ona głównie popularna w krajach skandynawskich, gdzie stosuje się ją w cukiernictwie. Słodycz lukrecji nadaje zawarta w niej glicyryzyna. Jest to substancja o znacznie silniejszych właściwościach słodzących niż sacharoza. Można w domu przygotować z niej odwar lub ekstrakt. Należy zaznaczyć, że zioło to ma także właściwości prozdrowotne. Głównie chodzi tutaj o jej działanie wykrztuśne, ale pomaga także przy problemach żołądkowych i przyspiesza perystaltykę jelit. Natomiast nie zaleca się jej osobom z nadciśnieniem oraz przyjmującym preparaty naparstnicy.
Wokół stosowania tego sztucznego słodzika jest wiele kontrowersji, szczególnie w zakresie jego nowotworowego działania. Natomiast, co jest ciekawe, w 100 gramach zawiera on tyle samo kilokalorii co sacharoza, czyli 400 kcal, ale jest za to 200 razy słodszy od białego cukru. W związku z tym stosujemy go w znacznie mniejszych ilościach. Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością oraz Polskie Towarzystwo Diabetologiczne rekomendują aspartam jako zamiennik cukru w diecie osób otyłych i z nadwagą, czy zaburzeniami gospodarki węglowodanowej.
Natomiast w zakresie jego rakotwórczości przeprowadzono badania, ale tylko na zwierzętach. Miały udowodnić ujemne jego działanie. Podawano im ten słodzik w bardzo dużych ilościach. Tymczasem Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności cały czas przeprowadza jego badania, dzięki czemu okazało się, że jest on najlepiej przebadanym zamiennikiem cukru na świecie. Zatwierdzono go także jako dodatek do żywności. Przy czym dopuszczalne dziennie spożycie wynosi 40 mg/kg m.c. na dzień. Oznacza to, że kobieta ważąca 60 kg może wypić 12 puszek znanego napoju zero, aby zużyć swoje dopuszczalne dzienne spożycie tego słodzika.
Słodziki sztuczne są bardzo często określane jako szkodliwe dla zdrowia. Nie mniej jednak dostarczają kalorii w odpowiednich dawkach. Są one kilkadziesiąt, a nawet kilkaset razy słodsze niż cukier i nie powodują próchnicy. W porównaniu z aspartamem są mniej przebadane, lecz według posiadanych danych nie są tak szkodliwe dla zdrowia człowieka, jak cukier. Jednak zaobserwowano u niektórych osób zażywających sztuczne słodziki zawroty i bóle głowy, w tym migrenowe, nudności, pogorszenie samopoczucia, uczucie kołatania serca, bezsenność, problemy z koncentracją i pamięcią oraz uciążliwe bóle stawów.
Ma ona postać ciemnobrązowego prawie czarnego gęstego syropu. Stanowi ona produkt uboczny w procesie produkcji cukru oraz zawiera około 40% – 50% sacharozy. Znawcy tego tematu uważają, iż najpopularniejszą jej formą jest melasa trzcinowa i buraczana. Okazuje się, że jest ona mniej kaloryczna od białego cukru. W 100 g melasy ma 290 kcal, przy tym jednak posiada dość wysoki indeks glikemiczny, który wynosi IG = 70. Z tego też powodu nie jest zalecana w diecie diabetyków.
Poza tym stosowana jest też melasa karobowa, która jest również gęstym syropem, pozyskiwanym z owoców (strąków) drzewa szarańczynu strąkowego, zwanego także drzewem świętojańskim lub karobowym. Została ona zakwalifikowana do substancji słodzących jako zdrowszy substytut cukru. Na uwagę zasługuje fakt, że zawiera też pożyteczne minerały, witaminy i kwasy organiczne.
Warto wiedzieć, że melasa od dawna była stosowana w medycynie ludowej. Pomagała w uśmierzeniu bóli menstruacyjnych, przeciwdziałaniu zaparciom i w zatrzymaniu młodości i urody. Wynika to z faktu, że ma bardzo dużo przeciwutleniaczy oraz wiele niezbędnych minerałów takich jak: żelazo, selen, cynk, potas i magnez, większość witamin z grupy B. Niedobory tych ostatnich witamin wiążą się z dużym ryzykiem zachorowania na raka.
Dodatkowo słodzik ten zawiera również wysokie stężenia aminokwasów i kwasu linolowego, czyli lipidu, który działa również przeciwnowotworowo. Natomiast zawartość wyżej wymienionych pierwiastków ma dobry wpływ na utrzymanie mocnych i zdrowych kości. Zatem jest dobrym suplementem diety, głównie dla kobiet zagrożonych osteoporozą.
Jest ona monocukrem uzyskiwanym z laktozy, czyli cukru mlecznego podczas niełatwych przemian chemicznych bądź enzymatycznych. Jej słodkość jest porównywalna z sacharozą i wynosi 92% jej słodkości. Pozytywnymi jej cechami są: niski indeks glikemiczny na poziomie IG=7,5 oraz dużo mniejsza ilość kalorii tj. 100 g tagatozy = 150 kcal. Tymczasem tradycyjny cukier ma 400 kcal. Dzięki temu poleca się ją chorym na cukrzycę oraz odchudzającym się, tym bardziej że nie podnosi ona gwałtownie poziomu cukru we krwi.
Dodatkowo ten zamiennik cukru może być stosowany także w wysokich temperaturach tj. np.: do słodzenia napojów, przygotowywania musów i sosów oraz pieczenia ciast. W stosunku do innych słodzików charakteryzuje się tym, że ulega fermentacji. Może zatem stanowić pożywkę dla drożdży, czyli można z jego użyciem upiec ciasto drożdżowe.
Okazuje się, iż jedynie 20% jego jest trawione w przewodzie pokarmowym, a reszta przechodzi do jelita grubego. Tam też spełnia on rolę probiotyku. Słodzik ten ma zatem działanie prozdrowotne, bowiem wpływa dodatnio na skład i odżywienie mikroflory jelitowej. Ponadto hamuje namnażanie bakterii chorobotwórczych, a zatem poprawia pracę jelit. Nie powoduje biegunek, jak większość alkoholi wielowodorotlenowych np. ksylitol.
Daktyle są naturalnie bardzo słodkie. Zawierają one jednak dość dużo wartościowych składników odżywczych. Należą do nich karoteny, witamina E, witaminy z grupy B, żelazo, wapń i fosfor. Po wysuszeniu owoce te można zastosować do słodzenia ciast. Z daktyli robi się syrop, który zawiera witaminy i składniki mineralne takie same jak pozostałe owoce. Dostępność tego syropu nie jest tak popularna w sklepach, a ponadto jego cena jest bardzo wysoka. Można jednak przygotować go samemu. Przepisy są dostępne w Internecie.
Ten zamiennik jest słodszy od cukru. Zatem dodając go do potraw trzeba zmniejszyć jego ilość o 1/3 w stosunku do cukru. Można nim słodzić kawę, ciasta, polewać naleśniki itp. Nie mniej jednak jego kaloryczność jest dość wysoka, bo ok. 270 kcal. Natomiast indeks glikemiczny syropu daktylowego zależy od sposobu jego przygotowania i może wynosić od 35 do 60.
Z przedstawionego przeglądu wynika, że zamienników cukru jest bardzo dużo. W zasadzie wszystkie z nich są zdrowe. Jednak czy człowiek chory np. na cukrzycę, czy z nadwagą i otyłością oraz pragnący mieć szczupłą sylwetkę może wszystkie z nich stosować? Odpowiadamy, że zdecydowanie nie. Zatem te osoby powinny używać zamiast cukru np. stewię o IG=0 i 0 kaloryczności w 100 g produktu, ksylolit, który ma IG na poziomie 8 jednostek, a słodkość w 100 g o połowę mniejszą od cukru, erytrytol o IG=0 i kaloryczności w 100 g wynoszącej 20 oraz tagatoza o IG=7,5 i 150 kcal/100g.
Należy jednak zaznaczyć, że wszystkie wymienione zamienniki cukru zawierają także substancje odżywcze, choć czasami są one w małej ilości. W związku z tym spożywanie ich nie dostarcza nam jedynie „pustych kalorii”, jak w przypadku cukru. Dalej zadajemy sobie pytanie co zamiast cukru, aby go nie spożywać w nadmiarze i nie nabyć wymienionych schorzeń?
Zatem na początku należy w zamiennikach zwrócić uwagę na ich wartości odżywcze. Szczególnie dotyczy to różnych syropów np. z agawy i brązowego ryżu, następnie na cukier trzcinowy, brązowy, klonowy, daktylowy, melasę, a nawet miód. Te ostatnie zamienniki mają głównie dość wysokie indeksy glikemiczne. Ponadto produkty te są w miarę kaloryczne i pod tym względem podobne do zwykłego cukru. Zawierają głównie szkodliwe substancje słodzące i fruktozę. Jak wiemy są to głównie puste kalorie. Można jeść słodkie warzywa na deser takie jak: buraki, marchewki, dynie, itp., albo zastosować dietę roślinną np. żuć zboża, strączki i warzywa.
Natomiast najbardziej zalecamy wizytę u dietetyka, który przygotuje odpowiednio zbilansowaną i zdrową dietę uwzględniającą występujące u pacjenta choroby, alergie, czy wszelkiego rodzaju nadwrażliwości.
Źródła:
https://zywienie.abczdrowie.pl/cukier-wlasciwosci-zagrozenia-rodzaje
https://www.fitxpress.pl/zdrowe-zamienniki-cukru/
https://zdrowie.tvn.pl/a/melasa-karobowa-wlasciwosci-odzywcze-i-zastosowanie
https://www.codzienniefit.pl/2016/06/zamienniki-cukru.html
https://dziecisawazne.pl/czym-zastapic-bialy-cukier/
https://kalkulatorkalorii.net/blog/co-zamiast-cukru-poznaj-6-zdrowszych-zamiennikow
https://kesycodziennosci.pl/2018/10/czym-zastapic-cukier-zamienniki-cukru.html
https://zywienie.abczdrowie.pl/cukier-rola-w-organizmie-wystepowanie-ograniczenie
https://sante.pl/jedz-zdrowo/cukier-szkodzi-go-ograniczyc/
http://www.girlsroom.pl/zycie/5966-wata-z-mozgu-czyli-jak-cukier-dziala-na-organizm
https://www.hellozdrowie.pl/co-cukier-robi-z-twoim-wygladem-psychika-i-odpornoscia/
https://www.hellozdrowie.pl/artykul-cukier-dobry-i-zly/
https://uczymyjakslodzic.pl/fakty-i-mity-dotyczace-cukru/
https://uczymyjakslodzic.pl/dzienne-zapotrzebowanie-na-cukry-ile-dla-kogo/
https://domowa.tv/cukier-zamienniki/
https://martkanatura.pl/co-zamiast-cukru-lista-zamiennikow-cukru/
Ładowanie...
