Pan z brzuszkiem?

Tkanka tłuszczowa u panów odkłada się w postaci “walizki” – czyli brzucha. Czy sądzi pan, że grubość pańskiego portfela stanowi godną przeciwwagę dla takiego brzucha? Raczej nie… A pani? Co też się dzieje z pani spódnicą? Zakłada ją pani coraz wyżej i wyżej, złudnie tuszując w ten sposób własny brzuch. Rzeczywiście – na pierwszy rzut oka trudno ocenić, gdzie się zaczyna, a gdzie kończy pani brzuszek. Oj, mili państwo; dajcie temu spokój! Kiedyś uważano, że mężczyzna po 50. nie musi już dbać o siebie, zaś żona jego przeciwnie – powinna na obiad podawać mu kartofle z omastą, aż po brodzie cieknie, sama przy okazji próbując ich podczas gotowania. Te czasy dawno odeszły w niepamięć – radzę odłożyć takie myślenie stanowczo między mity, na najwyższą półkę w naszej domowej biblioteczce.

Otyłość to wielki problem społeczny, zdrowotny i epidemiologiczny. W Australii i Ameryce otyli stanowią około 50% społeczeństwa – począwszy już od małych dzieci. W ostatnim 10.leciu obserwuje się stały wzrost otyłości – zarówno w Europie jak i USA. Polska pod tym względem znajduje się w czołówce krajów europejskich. Natomiast preferowana jest szczupła i zgrabna sylwetka, o czym przekonuje nas cały świat medyczny – mówiąc, że “nadmierna waga skraca życie”.
Bezpośrednią przyczyną otyłości jest długo utrzymujący się dodatni bilans energetyczny u osób z predyspozycją genetyczną. Przekarmianie, siedzący tryb życia, niska aktywność fizyczna – nieuchronnie prowadzą do wzrostu wagi ciała. Do oceny stopnia otyłości najczęściej stosowany jest wskaźnik masy ciała BMI (Body Mass Index). Obliczyć go można poprzez podzielenie masy ciała (wyrażonej w kilogramach) przez wzrost (wyrażony w metrach)- podniesiony do kwadratu. Czyli – BMI = kg/m2. BMI w zakresie 20 – 24,9 jest normą i świadczy o prawidłowej wadze ciała. BMI w zakresie 25 – 29,9 mówi o nadwadze, a BMI równy lub większy niż 30 – świadczy
o otyłości.
W zależności od wartości BMI wyróżniamy 3 stopnie otyłości:
otyłość Io – BMI w zakresie 30-34,9
otyłość IIo – BMI w zakresie 35-39.9
otyłość IIIo – BMI równy lub większy od 40
Ze względu na sposób odkładania się tkanki tłuszczowej – możemy podzielić osoby otyłe na te “z brzuszkiem” (tzw.: otyłość trzewna, centralna), u których tkanka tłuszczowa lokalizuje się głównie w jamie brzusznej. Zwiększa się wówczas obwód talii, co daje charakterystyczną sylwetkę, przypominającą jabłko. “Jabłkowy” typ brzuszny otyłości jest charakterystyczny dla mężczyzn i niektórych kobiet. Typowym miejscem odkładania się tkanki tłuszczowej u kobiet są biodra i uda. Daje to “gruszkową” otyłość biodrowo-udową, zwaną w odróżnieniu od trzewnej (centralnej) – obwodową. Istnieją też wskaźniki rozróżniające otyłość brzuszną od obwodowej. Najprostszym wskaźnikiem jest pomiar obwodu talii. Wykładnikiem otyłości brzusznej jest obwód talii u mężczyzn większyniż 102 cm, u kobiet zaś – większy niż 88 cm. Wskaźnik WUR jest stosunkiem obwodu talii do obwodu bioder. Osoby, u których wskaźnik WUR jest większy niż 1- u mężczyzn, a 0,85- u kobiet, mają tzw.: brzuszny typ otyłości. Jeśli wskaźnik ten jest mniejszy od wymienionych tutaj norm – mamy wtedy do czynienia z otyłością “gruszkową” (czyli biodrowo-udową). Każda osoba z brzuszkiem – zarówno mężczyzna jak i kobieta – jest pretendentem do wielu schorzeń!
Wykazano wiele zależności między brzusznym typem otyłości – a nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, hipercholesterolemią, dną moczanową. Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej i przerostu lewej komory serca. Prowadzi to w ostateczności do rozwoju niewydolności serca, zaburzeń rytmu, czy nagłego zgonu sercowego. Wysokie ciśnienie krwi przyspiesza także rozwój miażdżycy tętnic i prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, czego konsekwencją jest zwyrodnienie narządów oraz upośledzenie ich funkcji. Dłużej utrzymujące się nadciśnienie tętnicze może doprowadzić do wtórnej marskości nerek, zaburzeń wydalania moczu, aż w końcu – do przewlekłej niewydolności układu moczowego. Podwyższone ciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko udarów mózgu i krwawień śródmózgowych. Nadciśnienie tętnicze doprowadza również do uszkodzenia siatkówki oka, co powoduje zaburzenia widzenia. Badania epidemiologiczne wykazały znaczny wzrost śmiertelności u osób otyłych z BMI powyżej 30. Dlatego też popularnym stało się określenie, że tkanka tłuszczowa (zwłaszcza ta odkładająca się w jamie brzusznej!) JEST GUZEM ZATRUWAJĄCYM ŻYCIE.
Czy warto więc “hodować brzuszek”, proszę pana? Jeśli zdecydowałeś, że NIE – to
rozpocznij już dziś walkę z kilogramami poprzez zastosowanie niskokalorycznej diety, zwiększenie swojej aktywności fizycznej, zmianę stylu życia… Zawsze możesz liczyć na pomoc doświadczonego eksperta w tej dziedzinie, czyli lekarza-bariatry (bariatria- pochodzi od greckiego słowa “baros”, oznaczającego “ciężar” i jest to specjalność medyczna, zajmująca się właśnie leczeniem otyłości wraz z powikłaniami i schorzeniami z nią współistniejącymi), który wesprze twój wysiłek także odpowiednio dobraną i zaleconą farmakoterapią.

Dr Beata Będzińska (lekarz medycyny)